Situatieschets
Vanwege hun oppervlak actieve werking worden QUAD’s (Quaternaire ammonium verbindingen) als microbiocide detergens op vele plaatsen in de samenleving toegepast:
- in schoonmaak én desinfectie;
- als conserveermiddel (in lagere concentratie).
Veelgebruikte QUAD desinfectantia zijn:
- benzalkoniumchloride (een mengsel van alkylbenzyldimethylammoniumchloriden);
- cetrimide (een mengsel van diverse tri-methylammoniumbromideverbindingen);
- didecyldimethylammoniumchloride;
- cetylpyridinium chloride.
De werkzaamheid ervan is afhankelijk van het beoogde effect (reiniging, ontsmetting of beiden) en de micro-organismen die getest worden. Algemeen werd vastgesteld dat desinfectantia op basis van quaternaire ammoniumverbindingen voornamelijk actief zijn tegen Pseudomonas aeruginosa, terwijl producten op basis van quaternaire ammoniumverbindingen met inbegrip van polymerische biguaniden in staat zijn om een breder spectrum te behandelen en meerbepaald actief zijn tegen Staphylococcus aureus en sporen. Deze laatste variant verdient bijgevolg de voorkeur.
QUAD’s vs. Alcohol
Desinfectans die zuiver op basis van alcohol zijn blijken in de praktijk veel minder doeltreffend te zijn omwille van de zeer korte ‘wet time’ (door de snelle verdamping van alcoholen). Tevens heeft alcohol de neiging om materialen uit te drogen en eiwitten te fixeren. Producten op basis van QUAD’s en biguaniden hebben een sterke reinigende werking die bovendien proteïnen losmaakt én verwijdert.
Verkeerdelijk negatief imago
Op de Nederlandse markt leeft nog steeds het idee dat QUAD’s zwakke desinfectantia zijn, vatbaar voor resistentie. Een logisch gevolg aangezien vorig millennium een resistentie optrad bij gebruik van een QUAD.
In deze specifieke situatie ging het om een oplossing/middel met slechts 1 QUAD (eerste generatie). Door de resistentie werd cross contaminatie in de hand gewerkt, hetgeen haaks stond op het initiële doel: het bestrijden en verwijderen van micro-organismen. Gevolg: het ontstaan van een negatief imago dat met de loop der tijd verkeerdelijk is blijven hangen.
Het is immers net aangewezen om de effectiviteit van QUAD’s te erkennen én te onderstrepen: een mix van 3 QUAD’s en een biguanide zorgt er immers voor dat resistentie niet kan optreden en het spectrum waarbinnen het middel effectief is verruimt.