Een pijnlijke vaststelling
De feitelijke operatiekamer is een afgeschermd gebied in het OK-centrum. Die afscherming dient om de steriliteit zo veel mogelijk te waarborgen. Het belangrijkste wapen daarbij is luchtbehandeling en (geringe) overdruk.
Lucht en licht in OK
De gefilterde lucht die in de operatiekamer via het plafond aangevoerd wordt kent een neerwaartse stroom die vervolgens via roosters aan de zijkant van de kamer afgezogen wordt. Doorgaans zal de hoeveelheid aangevoerde lucht dermate groot zijn dat de volledige luchtinhoud in de operatiekamer per uur meermaals volledig ververst wordt. De luchtdruk in de operatiekamer ligt bovendien iets hoger dan in de omringende ruimten, opdat de lucht in deze omringende ruimten de eigenlijke operatiekamer niet zou betreden op het moment dat een deur geopend wordt.
Als we kijken naar de perimeter van het plafonddeel zien we dat deze, op de grond, net voldoende groot blijkt voor de operatietafel en de chirurg(en). De instrumententafels vallen net buiten deze zone, waardoor er meer risico is op postoperatieve infecties door partikels die op de instrumenten belanden.
De huidige verlichtingssystemen verstoren op hun beurt de toevoer van zuivere lucht:
- enerzijds mechanisch, wanneer de neerdalende luchttoevoer wordt afgebogen door de operatielamp.
- anderzijds produceren lampen ook warmte, wat aanleiding geeft tot een opwaarts gerichte stroom van lucht die botst met de neerwaarts gerichte stroom van koelere, zuivere lucht.
“Hierdoor ontstaan ongewenste luchtstromingen die het mogelijk maken dat ziektekiemen zich vanuit de niet-steriele zone verplaatsen naar de steriele zone en de wonde kunnen infecteren.” (Jacobs, 2016)
Mobiele luchtbehandeling vs. Post-operatieve infectie
Om de luchtbehandeling te optimaliseren bestaan er mobiele luchtbehandelingssystemen die complementair zijn aan het vaste plafonddeel. Denk bijvoorbeeld aan een instrumententafel met ingebouwde luchtbehandeling.
De tafel laat enerzijds toe de instrumenten voor te bereiden buiten het OK en anderzijds zorgt de continue luchtstroom ervoor dat stofdeeltjes niet op de instrumenten kunnen belanden. Of denken we ook aan een plafondsysteem dat toelaat een luchtstroom te richten op de plaats van de ingreep zodat er geen stofdeeltjes in de wonde geblazen worden.
Door optimalisatie van de luchtbehandeling kan het risico op post-operatieve infecties bijgevolg efficiënt verlaagd worden.
Jacobs, V.A. (2016). Het risico op infecties in ziekenhuizen kan omlaag met nieuwe lampen in het operatiekwartier. Geraadpleegd op 30 november 2017 via https://iiw.kuleuven.be/nieuws/het-risico-op-infecties-in-ziekenhuizen-kan-omlaag-met-nieuwe-lampen-in-het-operatiekwartier